MAVERA KERVANI

Barış çetrefil

Kardeşlik güller şehridir

Kitaba bakılır her adımda

Mühürlü haber tartılır kuşlarla çiçeklerle

Sarı sessizlikten muştu

Acıyla sabırla çıkarılır ağıtla değil

Sevenin derdi biter mi

Yiğitler bilgelikle bakış dokur

Ve doğum günümün acem yarenleri içinde

Yastık yaptım ulu çınar gölgesini

Şiir dertlidir doğuştan

Söylev yufka yüreklidir

 

Barış çetrefil

Kardeşlik güller şehridir

Bulutlar saçından tutup fotoğrafları

Gazetelerden sökerek yüzümüzü

Kedere çıbana düşürür

Bir sümbül demetinde son bakışını anaların

Yasa basıp yıkadılar

Misvak yerine ağzına gonca çaldılar

Nazlı güvercinleri uçuşur cami avlularında Müslümanlığın

Önce sağa mektup yazılır bir mahcup tebessümle

Sonra sola şiir okunur çakmak gözlerle

Dert kapan yola düşer

Yalana yatılmaz bu yolda

Ayak sevdada kaymaz düşen kaldırılır

Mavera kervanı işte böyle ölüme doğru düzülür

Derin yara ayrılık türküsü evet yakarış

Dil bağlıdır kırk günde dokunur

 

Barış çetrefil

Kardeşlik güller şehridir

Omuz hizasında susmak

Konuşmak oruç eleğinden geçirerek sesi

Kalbe en dipten darbeler

Çarpan nabzıdır karanlık çağın

Cömertlik kardeşidir şehitliğin

Susuş kasırga

Beşikten mezara uzadı

Defterde kaç yılın sıla hasreti

Namerte yurt olmaz dünya

Sadece mezar olur

 

Mustafa Yürekli

Erzurum, 1982

HİCAZ TURNALARI

Yolculuğum bir göz açıp
Kapama elli yıl 
Vapur sirenleri
Sabah ezanlarına karışmakta
Üsküdar’da iskeleyi sis sarmış

Kaç kez ver elini Haydarpaşa demişim kim bilir

Kaç kez trende unuttum tahta bavulumu

Andaçlar öyle gitti ve mektuplar

Eşref saatimde diyorum ki

Her seferinde İstanbul’dan bin bir parça

Hayal kırıklığı götürmemi kafama takmamalıyım

İçim dumanlıyken de diyorum ki önce Boğaziçi’ni

İskeleleri yüzyıllık çınarları

Kubbeleri gönlümden atmalıyım

İçimde turnaları uyanmış Mekke’nin Medine’nin

Yerli yerinde kıtalar denizler

Demir köprülerden geçmiştir trenler  

Kar altındaki bir bozkır köyünde gece

Bir elin parmakları kadar evin ışığı yanmıştır

Alnım dayalı diye pencerede

Bu yüreğe bu kadar acı fazla dersin bazen kendine

Ama bu hataya düşülür cahillikte

Küçücük bir yürekle

Kocaman sevmek ne haddine dünyayı

Anılar gittikçe daha çok can yakıyor

Bir azarlanmayla ölümü düşündü çocuk

Bayram sabahı ağlıyor  

Kim ne derse desin ben bu pazartesini ateşe veriyorum

Yeniden dünyaya gelmek için çıkardığım yangında

Yeni kalkmış Medine’den bir çift turna 

İstanbul’a gelir kona kalka

Bir kanadında kelime-i tevhid işlemeli altın halka
Gümüşünde salavat
Boğaziçi’nde bir rıhtım
Vapuru eksik olur mu
Hava hafiften soğuk  
Dedemin eski lacivert hırkası üstümde
Bu aralar ellerim hep üşüdü benim
Kulak memelerim ve burnum sızladı  
Deniz katran huysuz
Balık kokulu bu havayla dolu ciğerim
Büyüklerimin yürüyerek geçtiği boğazı
Kayıkla geçtim kaç kez 
Bir nefeste çıkarım Cağaloğlu yokuşunu
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü yirmi dört saat açık
Asya ve Avrupa derinden akıyor birbirine
Dede Efendi çalmıyor hayır eski plakta
Öyle bir çıkıyor ki karşıma Osmanlı gözler
Her baktığımda ilk defa görüyormuşum gibi
Az kalsın unutuyormuşum gibi
Hissediyorum atalarımı 
Haraç mezat satılmakta
Bir padişahla sultan eksik yatakta
Fenerbahçe’de yan gelip yatmış birkaç dünya yıldızı
Biri okuyucu biri şair iki garip
İstiklal Marşı gelir
Ölüm bile

Ne Londra’ya düşer yolları ne Washington’a 

Umurlarında değil Paris Berlin Pekin ve Moskova

Gökyüzü gibi şu kardeşlik hiçbir yere gitmiyor

Ne çıkar batılılar doğuluları anlamasalar da

Uçaklar çöllerin denizlerin üstünden geçmektedir ama

Gözünü korkutamaz turnaların hiçbir uçak 

Televizyonda Amerikan kovboyları
Eller yukarı

Dünden teslim olmuşum hayret

Yabancı savaş gemsi

Karaköy limanında kibir abidesi

Boğaza demir atmış kaç yıldır

Titiz kaydedilmektedir olan biten herkes adına  

Şehrimizde stres atıyor fil ordusu

Ne gelir elimizden iyi vatandaş olmaktan başka

Gürültü balık ağı

Örümcek ağı da bulvar ışıkları

Sol defterde İstanbul eğleniyor yazar

Beygir çatlatma fırsatı verilir

Zamanla yarışanlara

Beden değiştirdim her fotoğrafta 

Ar damarı çatlatma tehlikesinden hiç bahsedilmedi 

Çöpe attım aymazlık kabuğu kıyafetleri

Her tören sonunda

Bazen arkana bile bakmadan

Kalbini başını alıp gitmek istersin

Öyle her şeyi geride bırakmana falan da gerek yok

Pişmanlıkları bırakabilsen yeter

Bakmayın etrafımda çok polis dolanmasına

Aklı karışık yüreği karanlık sessiz

Sürülmüş bir padişahım aslında

Dalyanda tarihi tiyatroda buluyorum gençliğimi

Liman yönünden görünümüne gülüşüm kocaman yama 

Kollarım yana düşmüş alçı sargılı

Sakalım kırk tane orkinos

Sormayın artık her karşılaşmada nasılsın diye ey eski tüfekler

Adet olmuş iyiyim demek

Kötüyüm ben hem de çok kime ne

Kalbimden başlıyorum uyanmaya

Göz kapaklarım gürültüsüz

Yavaş aralanıyor alacakaranlıkta

Sisler hala dağılmamış

Vapurla geçemem belki

Tabutu almazlar

Kapısını çarpıp çıktım yirminci asrın

En karanlık köşesinde şuuraltımın 

Sedef kakmalı tombul bir ut

Parkta dinliyorum Tanburi Cemil Bey’i

Sonra elimde nargile

Gözümün önüne paslı peygamber kılıçlarını getiriyorum

Saray parçası dört başı mamur bir harem odasını

Hayal perdesi yıkılıp kaldırıma düştü

Fatih’te akşam üstü

Petrol lambasını boşa yaktım 

Saymayı bıraktım oysa kara günleri

Gerinip duruyor Beykoz’da dolunay

Kur’an sayfaları arasında kurumuş

Sarı yapraklar sevgilerim felçli yanımda

Diğer yanımda acılarım

Sigara paketine yazılmış şiirler

Allah’ın bana verdiği bu ödülden çıldırıp

Yitmemek için iki yolcu kaldım ben

İstanbul deyince bir çocuğun aklına

Kapalıçarşı’dan çok Sultanahmet gelir

Ezanlarla kol kola

Camilerde karasevda havası

Avizelerde yağ lambası

İsli cılız ışık

Kendi aşk hikayesine tutulmuş

Alevle oynaşan

Bir fitilim ben

Bir dağdan define çıkarır gibi

Sevmek yazılı alnıma

Müminin müminden başka dayanağı yok

Yalnızlık bile

Allah’ın varlığı bilindikçe

Bir anlama kavuşuyor

Bir mektup değil

Unutulmuş bir sevdadır kapımı çalan  

Hadi uç kalbim ey cihangir

Ey okyanusta damla

Yarısı balık yarısı köpük

Seher deme git

Hadi aklım ey kraliçe

Ey kum tanesi çölde

Yarısı kuş yarısı çiçek

Elbette bir ustalıktır dervişlik  

Mutlu bir yolcudur

El sallar yol kenarlarındakilere

Fikri çok uzaklara gönderip

İçindeki ateşe atlamaktır

Durmadan saate bakmak.

Sökülün turnalar Eyupsultan’dan  

Bir koşuda varın Kudüs’e

Biriniz Bağdat’a gitsin

Biriniz Şam’a 

Doluşun Mekke’ye katar katar  

Kabe’ye dökülün

Batıdan doğuya sevmişim ben 

Ta Cava Adası’na kadar Cebeli Tarık’tan

Otobüs camlarından tarıyorum yeryüzünü

Asfalt şerit hiç dolaşmadan akmaktadır önüme

Nil boyu

Dicle Fırat arası

Maveraünnehir

Nabzının en iyi dinlendiği yerler camilerdir milletimin  

Yurdu övmeye  

Tükenmez kalem elimde

Her şehrin payı var derdimde

Hiçbir dilde söylenmemiş bu şarkıda bitireceğim ömrümü

(Dil ve Edebiyat, Mart 2013, Sayı:51.)

ATLASIN SESİ

Mekke kendini tanıyamadı

Kabe’yi göremeyince haritada

Göğsüne bir ağrı saplandı arzın

İnsanlık kalp krizi geçirdiğinden

Cihannümada öteye beriye

Uzun tüylü bir acıyı

Kovalıyorum sene dört mevsim

Sınır telleri tanımayan güvercinler

Kelime sürüsü dönüp durur dilimin ucunda

Ordular geçiyor defterimde

Toprağım kaç devlete bölünmüş

Adalet kurulup kurulup yıkılan otağ

Yeryüzü el altında artık

Gökyüzü de ayak altı 

Yabancı masada çizilen haritalar başka

Şimdi ben atlası okuduktan sonra

Hangi türküyü çağıracağımı biliyorum

Boğulmuş sesimle

Çaresizliğimizi bir ucundan

Hafif kaldırınca işte secdemiz huzurda

İki parmak arasında bir sevda 

Korkuyla umut tutuyor kalpleri ayakta 

Saf tutmuşuz bir ucundan dünyanın öteki ucuna

Milyonlarca at bir ovayı tepelerken

Soluk soluğa aşarken bir dağı

Yelelerinden ter damlayan

Kabe’ye doğru kaçarken ruhlarımız

Dişleri parlayan tay hangi çocuğun içinde

Bayramlık giysileriyle hayat

Kuşanırken en mavisini ölümün
Ebabil toplayarak geldim öteden beriden
Beş kez akıyoruz her gün

Yeryüzünün tüm köşelerinden tek noktaya

İşte burada gurbet maceramız

O ünlü seyahatname

Bu nasıl yaprak dağdan dağa koşuşturma   

Halklar aynı ama ülke adları ne çok değişmiş

Medine savunması sona erince

Kudüs kan gölü

İstanbul uzamış bozgun uykusu

Bağdat ve Şam artık babaocağına dönememek

Yeryüzünün beş duyusundan kulağı

Seferlerim havadan karadan ve denizden 

Kırmızıda boğulunca

Yeşilde dünyaya yeniden geliyorum

Ve mavide boy atıyorum kıyamet gününe kadar

Bir ayağım çölde yandı

Denizlerde kaydı bir ayağım

Ne o beyaz geceler var tarih sahnesinde

Ne de o kara seneler dağılıp giden bulut

Nasıl yaprak bu böyle maske dolu

Altın utanç tabakaları yüzümüzde savaş görmemiş paşalardan

Gümüşi lekeler sürülmüş alnımıza yenilmiş sayılan ordulardan

Artık kayıtları bir köşede alkışsız açıyorum 

Ne nedenleri unutulur aldanışların ne sonuçları 

Korkunun üstüne kalktım ki 

Ormanlar kış uykusunda ovalar kaçıncı rüyada

Irmaklar arada bir deliyor uykusunu 

Yıl on iki ay ölümleri umursamıyor
Mekke’nin kızları şehirler iki asırdır ölü

Kuran’ı birkaç ağaç içinden okuyor

Ayetlere karışırken kuşlar bir tarihi caminin avlusunda

Bahar hazır dünyanın göğsüne göğsüne vurmaya  

Acının üstüne kalktım ki

Sabra sığmaz bir Cuma akşamı bu köşesinde aymazlığın 

Terk edilmiş kamusta adlar

Kadim sıfatlar eylemler filiz vermiş

Diriliş göğsüne vuruyor her şeyin

Kağıdın göğsüne vuruyor toprağın bile

Bu gece şair çöpe atmamış yazdıklarını 

İşte mucize temizlendi kanım

Masadaki haritaya aktı damar damar 

Senin bakışın bir çığdır

Önümüzden büyük ağaçlarıyla

Kayalarıyla yuvarlanan içimize

Yüreklerde büyük heyelan

Aynaların gıyabında

Zilletimize boşalan yağmurdan sonra

Toprak kokan esmerliğim haklıdır geceleri

Gündüz de ışıksız gözlerim

Haritaya bakmaya yürek mi dayanır

Kanımı kana kana akıttığım topraklar işte yeminimizde

Kitabın altında bayrağın altında ve silahın

Ya halife başa 

Ya akbabalar kuzgunlar leşe

Bütün servetimiz özgürlüğümüz 

Kitapla silah kanatlanıyor ellerimizde

Uygarlık kaçkınıyız gözlerinde

Ormana desturlu sığınmışız   

Rüzgarda sakalımızı savura savura

Başımızda kefen ulu sarık

Gözlerimiz gecesi çalınmış yıldızlar

Kıtaları almışız cübbemizin altına

Dağdayız ateşin başında bir ağustos gecesi 

Tevhit kelimesini parçalayıp sürüyoruz bin bir yaramıza

Varım yoğum bu destan

Gözyaşının ardında saklı çığlıkla

Kaç ufuk çizgisi kırıp döktük

Güzel günler ertelenmiş bu savaşın sonuna

Sakın serinleme kalbim

Çıkarma keder çarığını

Umut asanı atma bir kenara

Haritada gözpınarını kaynat hasretin

Parmaklarım bir avuç güvercin olarak

Ellerim yakarışta katarına katılıyor göçmen kuşların
Kelimeleri uçuruyorum uzaklara

Yukarılara andımızı

Ölüm ötesine taşınmaz hiçbir şeyi

Tutmadım gönlümde yanımda

Gülüşümün ardında saklı fırtına öncesi

Sevdanın harcını karan sükutta

Allah’tan aldığım kadar temiz mi verdiğim soluk
Dağlar rahmet ateş ve deniz imtihan

Ve kan varken aşkla kaynayan
Şakaklarım bir sokak gibi uğuldarken

Şehirleri Mekke’ye bağlayan
Şaşıyorum akışına ırmakların köprünün altında


Dil ve Edebiyat Dergisi, Ocak 2013, Sayı:49.

İKİ DÜNYA KARDEŞLERİ

“Kim Allah'a ve Peygambere itaat ederse, işte onlar, Allah'ın kendilerine nimet verdiği peygamberlerle, sıddıklarla, şehitlerle, iyilerle birliktedir. Bunlar ne güzel arkadaştır!” Nur Suresi, Ayet:69.

Dört kitap ve kılıçlar!

Tevrat, Zebur ve İncil’i içinde toplamış,

Hafız Osman hatlı.

Kuran’ın bir sayfasında, üstte,

Surelere adını vermiştir kimi!

Kulluk ne büyük devlet

Özel insan isimleri!

Nuh, İbrahim, Musa, Davut, Süleyman ve İsa.

Hatemü’l Enbiya Muhammet Mustafa!

Selam olsun sizlere..

Mushaf’ta yaşarlar.

Adlarıyla çağırırız birbirimizi

Bir çiçek deseninde, ayet numaraları.

Güneştir, alemlere!

Diri gönül toplar.

Öpülesi, ellerine,
Kesintisiz, bir büyük akın!

Parmaklarından ırmak dökülür,

Akan kanımıza yoldaş!

Bedenleri, birer kırmızı kalem!

Şehadet kelimesi, düşürmüşler,

El yazısıyla çağlara.

Dolunay hocaları!

Öteden seslerle,

İçten tutup,

Çamurdan keser ayakları.

Keser, başı topraktan, gözü, kulağı!

Miraca yol verirler!

Sevgi dalgıçları!

İki dünya kardeşlerimiz!

ORUÇ AYDINLIĞI

“Ey inananlar, kötülüklerden, şüpheli şeylerden korunmanız için oruç, sizden öncekilere farz edildiği gibi size de farz edilmiştir.” Bakara Suresi, Ayet: 183.

Güneş, deniz, toprak ve yağmur,

İnsanda bulur, anlamını ve ufkunu!

Şerefine gönderilmiştir,

Kitap, peygamber ve çocuk.

İşte rahmet!

Portakal gibi bir hava,

Çizgiler çek, diyor,

Kabukta, İmsak’tan İftar’a!

Ramazanı aç, dilim dilim.

Başla, diyor, doyurmaya kalbi!

Yeniden yaşa!

Kalpler, ağır adımlarla, dokuz ay yaya.

Hızlı, Recep’ten Şaban’a.

Ve Ramazan koşusu, başlıyor!

Kasıl! Gevşe!

Ve ürper! Ve huşu!

Ve ipe dizilir, göğüsler!

Kitap, peygamber ve çocuk!

Başını kaldırıp bakan, yeşil gözlü,

Cennete doğru büyüyen bir tohum!

Açıp çınar dalları kollarını,

Yapraklarını kulluk sonsuzluğuna titreten!

Kur’an’dan yayılan oruç aydınlığı!

Sesimin budakları!

Yavrularıyla oynaşan tüm Cumalarda, anaç merhamet!

Bağışlanma. Ve umut. Ve bayram günleri..

‘Kalp Koşusu Madalyaları’ topluyoruz, her yıl!

Güneş, deniz toprak ve yağmur!

Portakal gibi bir hava,

Başla diyor, doyurmaya kalbi.

Yeniden yaşa!

Bir kaybedilmiş ömürde,

Bin aydan hayırlı kaç gece vardır?

Yüreğini indiriyor, gökyüzü,

Başı üstüne, yeryüzünün!

Oysa, en son varıyorum hep, bitiş çizgisine.

Rahmetinin kapılarını, kapatma!

Kızarmış yüzüme!

Yedi Güzel Adam şiirinin kaynağı hangi hadis?

Mustafa Yürekli, Cahit Zarifoğlu’yla bir anısını ve “Yedi Güzel Adam” şirininin esin kaynağı olan Hadis-i Şerif’i açıklıyor..

Rahmetli Cahit Zarifoğlu’yla 1979 Temmuz’unda Ankara - Kızılay’daki Akabe Kitabevi’nde gerçekleştirdiğim bir görüşme vardır ki unutamam..

O zamanlar Adana’dan gelmiş, 18 yaşında, lise öğrencisi bir gençtim. Mektuplarında tanışmamızı istediği, o vakit Orman İşletmeleri Çukurova Bölge Müdürü Said Zarifoğlu’nun selamını getirmiştim. Ziyaretlerimde Said Ağabey’in bana gösterdiği ilgiyi anlattım, kültür/sanat sohbetlerimizi.. Çok mutlu olmuştu.

O görüşmede, Cahit Zarifoğlu’yla şiir üzerine de sohbet etmiştik. “Yedi Güzel Adam” isimli şiir kitabını yeni bitirmiştim; kitaba adını veren, beş bölümden oluşan uzun ve lirik şiirden çok etkilenmiştim.

“Sen melek uyarmalarıyla Uyarılan erkek Bu gece bir şehvet azarladın Hayvan kovdun Yatağını yüceltenlerden oldun Şimdi ev gebedir”

HADİS’TEN ŞİİR ÇIKARMAK

Şiir, “Yedi Güzel Adam” ismiyle meşhur bir Hadis-i Şerif’ten yola çıkılarak yazılmıştı sanki.. Bu izlenimimi paylaştım onunla. Cahit Zarifoğlu bana o Hadis-i Şerif’i bilip bilmediğimi sordu. “Biliyorum efendim!” deyince, gözleri parladı, çok sevindi..

Ebu Hüreyre’den (r.a.) rivayet edilen sözkonusu hadiste, Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyuruyordu: "Başka bir gölgenin bulunmadığı Kıyamet gününde Allah Teala, yedi insanı, arşının gölgesinde barındıracaktır: 1.Adil devlet başkanı. 2. Rabbine kulluk ederek temiz bir hayat içinde yetişen, takva sahibi genç.. 3. Kalbi mescitlere bağlı Müslüman.. 4. Birbirlerini Allah için sevip buluşmaları da ayrılmaları da Allah için olan iki insan, İslam kardeşliğini yaşayanlar.. 5. Güzel ve mevki sahibi bir kadının beraber olma isteğine "Ben Allah'tan korkarım" diye yaklaşmayan yiğit.. 6. Sağ elinin verdiğini sol elinin bilemeyeceği kadar gizli sadaka veren kimse, 7. Tenhada Allah'ı anıp göz yaşı döken kişi." (Buhari, Ezan 36, Zekat 16, Rikak 24, Hudüd 19; Müslim, Zekat 91. )

“Melekler kırmızı yanar Kalbe tutuşan her şey kırmızıdır Hele kalp hazırsa “kentten” bir er kalkar - Onun eri Kollar semayı deryayı korkularından Yoksa aşk hemen kaçmak mıdır dağımıza Söyleyelim ya hay ya huu -Yolları aydınlık kıl yaradan”

Bu hadisi böyle okuyunca, Cahit Zarifoğlu, bana, Allah'ın gölgesinde barınacak, yani ahiretteki sıkıntılardan rahmetiyle koruyacağı insanlar sadece bu yedi sınıftan ibaret olmadığını anlattı. Başka hadislerde önemli niteliklere sahip bazı kişiler de sayılmış.. Bu hadiste yedi kişinin zikredilmiş olması, diğer rivayetlerde ifade edilen bahtiyar yiğitleri bu mutluluktan asla mahrum bırakmayacağını kısaca izah etti bana..

“Bir değişime gibidir azrail- Mezarla uğraşmaz toprağı insan kazar / O yere o ölü insan kalabalığında ansız bir boşluk açılmıştır alın kımıldasın kalp kıvransın Gölden ansız bir tabutluk su alınmış gibi Bütün köy kımıldayacaktır/göl gibi”O sohbetten aklımda kalan bir başka husus da, “Yedi Güzel Adam” şiirinin henüz tamamlanmadığını, beş bölümde kaldığını söylemesiydi.. Hadis-i Şerif’ten çıkarmıştı bu güzel ve artık ünlü olan bu şiirini.. Ayrıca getirdiğim şiirlerime de baktı, değerlendrmelerde bulundu.

“YEDİ GÜZEL ADAM” YAZAR VE ŞAİRLER Mİ?

Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü “Türk Edebiyatında Mavera Hareketi” başlıklı bir program düzenlemiş.. (12 Mayıs Cumartesi 2012, saat 10:00) İlk sayısı Ankara’da, Aralık 1976'da yayınlanan aylık edebiyat dergisi Mavera’nın 14 yıllık tarihi “Dergide, edebiyat ve medeniyet arasında sürekli bir ilgi kurulmaya çalışıldı ve bu doğrultudaki düşüncenin gelişmesi için yazılar yayımlandı. Mavera dergisi, 163 sayı (14 cilt) yayınlandıktan sonra 1990'da kapandı.” şeklinde anlatılmış duyuru metninde. Kurucu kadroda bulunan şair ve yazarların, daha önce Büyük Doğu, Diriliş ve Edebiyat gibi dergilerde yazdıkları da vurgulanan duyuru metninde, "Yedi Güzel Adam" diye Cahit Zorifoğlu'nun bir şiir kitabına ad olacaklardı.” ifadesine yer verilmiş. Bu yedi güzel adamın, Erdem Bayazıt, Ersin Gürdoğan, Mehmet Akif İnan, Alaeddin Özdenören, Rasim Özdenören, Cahit Zarifoğlu ve Hasan Seyithanoğlu’dan oluştuğu belirtilmiş.

Son yıllarda Mavera’nın kurucu kadrosunda bulunan sözkonusu yedi kişiyi Yedi Güzel Adam’da Cahit Zarifoğlu’nun şiirleştirdiği pek çok defa ve sıklıkla dile getirilmektedir. Bu bilgi doğru mudur? Üniversite çevrelerinde, Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı’nın etkinliğine ilişkin duyuruda da yinelendiğini görünce, aklıma gelen bazı soruları burada okuyucularımla paylaşmak istedim..

Yedi Güzel Adam şiirinin öznelerinin şair ve yazarlar olmadığı apaçık ortada.. Kitapta yer alan diğer şiirleri de taradığımda, Mavera’nın kurucularının anlatıldığı bir tek dize bile bulamadım, şaşırdım. Yanılıyor olabilirim elbette.. Mavera kadrosundan Ersin Gürdoğan ve Rasim Özdenören bu konuya bir açıklık getirirse, çok iyi olur..

Cahit Zarifoğlu’nun şiir kitaplarının yayın sırası, İşaret Çocukları (1967) Yedi Güzel Adam (1973), Menziller (1977), Korku ve Yakarış (1986) şeklindedir. Dolayısıyla Cahit Zarifoğlu’nun Yedi Güzel Adam’daki şiirleri, Mavera’dan yıllar önce Edebiyat dergisinde yayınlamış ve kitap da Edebiyat Dergisi Yayınları arasında 1973 yılında çıkmıştır.. Araştırılınca, Menziller’deki kimi şiirlerin bile Edebiyat’ta yayınlandığı görülecektir.. Dolayısıyla Yedi Güzel Adam’ın yayınlanışından üç yıl sonra Edebiyat’tan ayrılıp Mavera’yı çıkaracak olan kurucu kadronun, kitaba ad olması, hele hele şiirin özneleri olması kronolojik olarak izah gerektiren bir konu olarak durmaktadır..

Mardin Artuklu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünün düzenlediği "Türk Edebiyatında Mavera Hareketi" başlıklı programına, konuşmacı olarak Rasim Özdenören, Ersin Nazif Gürdoğan, Şaban Abak, Mehmet Atilla Maraş ve Mustafa Özçelik katılacak..
Yedi Güzel Adam’daki Mavera kadrosuna ilişkin dizelerin de açıklanacağını umuyor, katılımcılara başarılar diliyorum. Bu hayırlı hizmetlerinden dolayı teşekkür ediyorum.

ERBAKAN 28 ŞUBAT’TA “BAŞKAN” FİLMİNİ NİÇİN İZLETTİ

Benim kuşağım Milli Nizam Partisi’ni kitaplardan okuyarak öğrendi. Benim kuşağım, Prof.Dr. Necmettin Erbakan’la daha çok Refah Partisi döneminde temasa geçti.  Tanıklık ettiğimiz MSP dönemi siyasetinde Erbakan Hoca sanayileşmeyi ülke gündemine taşıdı, şeker fabrikalarını kurdu, Et ve Balık Kurumları’nı açtı. Erbakan Hoca Kıbrıs mücahidi ve gazisiydi; harekat onun inanç, cesaret ve gayretiyle kotarıldı. Erbakan’ın en büyük ideali, savunma sanayini kurup Türkiye’yi dünyada etkili bir ülke haline getirmekti.

Erbakan Hoca, 28 Haziran 1996 ile 30 Haziran 1997 tarihleri arasında, Türkiye Cumhuriyeti 54. Hükümeti’nin Başbakanı’ydı: Milli Görüş Hareketi'nin tarihindeki en büyük siyasi başarıyı elde ettiği 1995 seçimlerinde Refah Partisi, aldığı yüzde 21.37 oy oranı ve kazandığı 158 milletvekili ile birinci parti oldu. Doğru Yol Partisi (DYP) ile Anavatan Partisi (ANAP) arasında kurulan kısa ömürlü koalisyon hükümetinin istifasından sonra DYP ile kurduğu REFAHYOL hükümetinde, 28 Haziran 1996'da Başbakan olarak göreve başladı. Refah Partisi lideri olduğu dönemde, REFAHYOL hükümeti Başbakanı olarak devleti denk bütçeyle yönetmeyi gündeme getirdi, havuz sistemini ve D8 topluluğunu kurdu. 28 Şubat post-modern darbesi ile Erbakan istifa etmeye zorlansa da bu teşebbüs ilk etapta başarıya ulaşamadı. (Koalisyon, 30 Haziran 1997'ye kadar devam etti.)

Erbakan, başbakanlık görevini Tansu Çiller'e devretmek amacıyla 18 Haziran 1997'de Cumhurbaşkanı Demirel'e istifasını sundu. 30 Haziran 1997'de 54. hükümet ve Erbakan’ın Başbakanlığı son buldu. Demirel, yeni hükümeti kurma görevini, mecliste çoğunluğa sahip Doğru Yol Partisi'nin genel başkanı Tansu Çiller'e değil, Mesut Yılmaz'a verdi. 55. Hükûmet (ANASOL-D) Mesut Yılmaz'ın liderliğinde Anavatan Partisi, Demokratik Sol Parti, Demokrat Türkiye Partisi koalisyonu ile kurulmuştu. Demirel’in görevini kötüye kullanması, darbecileri hedefine ulaştırdı ve 28 Şubat müdahalesi siyasi tarihimize geçmiş oldu.

Böylece 28 Şubat müdahalesi, Çankaya’daki ömrünü bir dönem daha uzatmak isteyen Demirel’in oyunuyla REFAHYOLhükümetinin yıkılması, Refah Partisi’nin kapatılması ve Erbakan’a 5 yıl süreyle siyaset yasağı getirilmesiyle sonuçlandı.

“GÜÇLÜ SANAT BÜYÜK MİLLETLERDE OLUR.”

Erbakan Hoca’yla Refah Partisi (1987 1998) döneminde birkaç kez görüştüm. Mavera Dergisi’nin genel yayın yönetmenliğini yürüttüğüm 1988 yılında Bahri Zengin’le biri Ankara, diğeri Altınoluk’a olmak üzere iki kez ziyaretine gitmiştik.

Altınoluk ziyaretinde sohbetimiz, kültür sanat konularını kapsayacak kadar uzamıştı. Erbakan’ın divan edebiyatına, tasavvuf edebiyatına vukufiyetini görünce, şaşırmıştım. İslam şiiriyle ilgileniyordu: Mehmet Akif’i çok seviyordu. Necip Fazıl’ı beğeniyordu. Çağdaş Türk şiirini, Sezai Karakoç üzerinden tanıyordu. “Cahit, son zamanlarında güzel şiirler yazdı. Şiirin mimarı ve mühendisi olduğunu gösterdi. Şiirlerindeki buluşlar çok hoş.” dedi. Cahit Zarifoğlu’nun vefatının üzerinden henüz bir yıl geçmişti; sevdiği, genç yaşta ölümüne üzüldüğü belliydi. Afganistan cihadıyla yazılmaya başlanan ve “Korku ve Yakarış”ta yer alan şiirlerinden övgüyle söz etti.
Sanatın ve edebiyatın ülkemizde yeterince gelişmeyişini, devletimizin dünya sistemindeki yerine bağlıyor, büyük millet olmadan sanatta gerekli patlamayı yapamayacağımızı anlatıyordu. Büyük sanatçıların Osmanlı’nın sanat ve edebiyatta zirvede olduğu dönemde, 1453 -1700 yılları arasında yetişmiş olmasına dikkat etmemi söyledi.

Türkiye’deki İslami harekete kültür, sanat ve edebiyattan ciddi, köklü, etkili ve evrensel bir başarıyla kalıcı bir desteğin gelmediğini anlattı bana. Necip Fazıl, Sezai Karakoç, Nuri Pakdil ve birkaç şairle sınırlı kaldığını, beklenen gelişmeyi gösteremediğini söyledi. Güçlü sanatın, iyi bir eğitimin üstünde yükseleceğini ve bu yüzden siyaseti öncelemek gerektiğini anlattı. Bu sohbetin hatırası, kulağıma küpe yaptığım “Güçlü sanat, büyük milletlerde olur.” vecizesiydi.

“SİYASAL SİNAMA GELİŞTİİRİLMELİ.”

Yörünge Dergisi’nin genel yayın yönetmenliğini yürüttüğüm 1998 yılında İstanbul’da bir kez görüştük. Bu görüşmemizde “Le President” (Başkan, 1961) filmini benim bulup gönderdiğimi söyledim. “Biliyorum! Selamını aldım..” dedi.

“Merak ediyorum, bu filmi daha önce izlediniz mi? Nereden haberiniz oldu?” diye sordum. 1961’de Adnan Menderes’in asıldığı yıl, Türkiye’de gösterime girmediğini, darbecilerin bu filmin gösterimini yasakladığını anlattı bana. Yahudilerin ve Masonların dünya çapında “Le President” filminin gösterimini engellemek için çalışmalar yaptığını ve 1956-1963 arasında, Türkiye’nin ilk yerli motorunu, Gümüş Motor'u üretme çalışmaları sırasında yurt dışında, büyük ihtimalle Almanya’da ilk kez seyretmiş olabileceğini söyledi.

En son, 2004’te Tv5’in kuruluş çalışmalarında görüşmüştük. Televizyon ve sinema üzerine kısa bir sohbet etme fırsatı yakalamıştım. Sinemanın etkili bir sanat olduğunu, mesajın kitlelere ulaştırılmasında sinemaya ve televizyona önem vermek gerektiğinden bahsetti.

Küçük bütçelerle de bu işlerin yapılabileceğini, sinemayla ilgilenenlerin samimi, ciddi ve disiplinli çaba göstermeleri gerektiğini ve bunun cihat olduğunu anlattı. Tarihi film çekmenin büyük bütçe gerektirdiğini, ama güncel siyasi olaylardan hareket ederek yazılacak senaryolarla siyasal sinemanın küçük bütçelerle çekilebileceğini düşünüyordu.

Dünya sinemasından haberdar olduğunu fark etmiş, hayretle dinlemiştim; ülke sinemalarından, akımlardan ve yönetmenlerden bahsediyor, filmlerin isimlerini vererek örnek gösteriyordu.
Emperyalist güçlerin, siyasal sinemanın dünyada gelişmesini engellediğini; devletler oyununu, işbirlikçiliği ve sömürü düzenlerini deşifre etmek için siyasal sinemaya büyük yük düştüğünü anlattı. “Ülkemizde siyasal sinemanın gelişmesi gerekir.” dedi.

Erbakan Hoca, büyük kitleleri etkilediğinden televizyon yayıncılığının büyük sorumluluk ve Allah’a hesabını vermenin zor olduğunu anlattı bana. İdealist bir kadronun, profesyonelce ama amatör bir ruhla, disiplinli ve verimli bir çalışmayla, etkili bir haber kanalını yürütebileceğini anlattı bana.

Milli sinemada ciddi bir birikim olmadan, sanatta (edebiyat, tiyatro ve müzik) yeni kadroları yetiştirmeden genel ekran dizaynının hüsranla sonuçlanacağını düşünüyordu. “Mevcut medya düzenine uyumlu yayın politikaları, milletimizi aldatacaktır. Gerçekleri örtmek, oyun ve eğlenceyle insanları uyuşturmak hesabı verilemeyecek bir yayıncılık anlayışıdır.” demişti. İnsanlığın ve milletimizin gerçek meselelerine duyarlı yayıncılığın geliştirilmesi gerektiğini düşünüyordu.

28 ŞUBAT’TA “BAŞKAN” FİLMİNİ İZLEMEK

Hatıralarım arasında Erbakan’ın “Başkan” filmini gündeme getirişi ayrı bir yer tutar..
1997’nin Şubat ayında, Milli Gazete’nin genel yayın yönetmeni Ekrem Kızıltaş beni aradı, Erbakan Hoca’nın bir filmi istediğini söyledi. Sadece “Fransız filmi, ismi Başkan.” dedi. Film şirketlerini dolaştım. Sonunda filmi buldum: Fransız yönetmen Henri Verneuil’in “Le President” (Başkan, 1961) filmiydi bu.

Henri Verneuil, 1920 Tekirdag dogumlu ve gerçek adı, Achod Malakian. 1924 yılında Tekirdağ'dan Marsilya'ya göçen Ermeni bir ailenin çocuğu. 2002'de Fransa’da kalp krizinden öldü. Fransızlar için çoğu unutulmaz 40’a yakın filmi var. Sinema kariyerine kısa filmlerle başladı, 1952'deki ilk uzun metrajlı filmi “La Table Aux Creves” büyük başarı kazandı ve bununla tanındı. “Le Clan Des Siciliens” filmi de dikkat çekmişti. 1992'de 1915 olayları ve sonrasında ailesinin Tekirdağ'dan göçüş macerasını anlattığı Mayrig (Anne) filmini çekti. Erbakan Hoca’nın Ermeni asıllı bir Fransız yönetmene ilgisi, doğrusu beni bir hayli şaşırtmıştı.

Oyuncu kadrosuna baktım, baş rolde ünlü Fransız sinema oyuncusu Jean Gabin vardı, Bernard Blier , Renee Faure ,Henri Crémieux ve Alfred Adam da yardımcı oyunculardı. Fransız sinema oyuncusu, Jean Gabin, (1904 - 1976) İkinci Dünya Savaşı öncesi döneminin en gözde Fransız oyuncusuydu. Savaş yorgunu bir dünyanın ruhunu yansıtan, acılara göğüs germe felsefesinin önde gelen temsilcisi, klasik bir anti-kahramandı. Beyaz perdede daha çok toplum kurbanı olmuş, dışlanmış, yenik insanları ve hayatın mahvettiği, tutunma umudunu yitirmiş, toplum dışı serserileri başarıyla canlandırdı. Bu lümpen ve asi karakterler, tüm yerleşik değerlere karşı geliyorlar, ama iyilerin ve ezilenlerin de yanında yer alıyorlardı. Gabin 1930'larda Fransa'da ortaya çıkan Şiirsel Gerçekçilik sinema akımının önde gelen oyuncularındandı. Sinemadaki en parlak dönemini de iki savaş arasındaki bu yıllarda yaşadı. Birlikte en çok film yaptığı yönetmenlerden biri de, yine Şiirsel Gerçekçilik akımının babası olarak anılan Jean Renoir'dı. 1928 yılında başladığı sinemadan, öldüğü 1976 yılına kadar hiç kopmadı. Yarım asır boyunca 100'e yakın filmde rol aldı. Kalp krizinden öldüğü yıl bile film yapmıştı.

“Başkan” filminin televizyonlar için hazırlanmış kasetini aldım, üç adet VHS kopyasını çıkarttım. Çok merak ettiğimden, o gün oturup filmi seyrettim.

Jean Gabin’in oynadığı “Başkan” filminin konusu şöyle: Bir başbakan, feraset ve faziletiyle, bozuk düzeni, bürokrasinin, siyasetin, iş dünyasının ve medyanın nasıl yozlaştıklarını görüyor. Devlet kurumlarının nasıl kişisel çıkar için kullanıldığını, bunların başındaki bürokratların çıkarları için ne kadar büyük yanlışlar yapabildiğine tanık oluyor. Meclis’teki solcu ve sağcı milletvekillerinin küçük menfaatler karşılığında nasıl birer kukla haline getirildiklerini fark ediyor. Başbakanı olduğu iktidarlar partisi yöneticilerinin ve bakanların hangi kirli ve gizli işlere bulaştıklarını görüyor. Muhalefet partisinin niçin ve ne şekilde sömürü sermayeye uşaklaştıklarını seziyor. Bütün bunlara karşı tek başına siyasi bir mücadeleye girişen Başkan, başbakanlığa hazırlanan, masonların desteklediği ve Yahudi bir muhalif milletvekili olan Şalomon’la mücadele ediyor. Başkan, yakın çevresindekilerin, dava arkadaşlarının, partideki hizmet kadrosu olarak gördüğü kişilerin, omuz omuza mücadele ettiğine inandığı dostlarının dahi, hıyanet merkezleriyle ilişkilerine ve muhalefet partileriyle gizli işbirliğine şahit oluyor ve onların destek kılıflı kösteklerinden kurtulmaya çalışıyor. Dolayısıyla hem marazlı muhalefetle, hem de kendi iki yüzlü maiyetiyle uğraşıp herkesi kendi ayarında idare etmek, böylece olumlu ve onurlu hedeflerine, tek başına ve stratejik manevralarla yürümek zorunda kalıyor.

Sonra biri kendisine, diğeri Erbakan Hoca’ya olmak üzere hazırladığım iki kopyayı Ekrem Kızıltaş’a götürüp verdim. Erbakan Hoca, 2007’nin Şubat ayında, yani 28 Şubat askeri müdahalesinin arafesinde, Refah Partisi’nin Genel İdare Kurulu üyelerini, kimi bakan ve milletvekillerini, teşkilat yetkililerini konutuna davet ediyor. Konuklarına, benim bulup gönderdiğim, 27 Mayıs cuntasının Türkiye’de gösterimini yasakladığı, Fransız Ermeni yönetmen Henri Verneuil’in “Le President” (Başkan, 1961) isimli siyah-beyaz filmini izletiyor.

Filmi bulup gönderdiğim günden beri “Erbakan Hoca 28 Şubat’ta RP yönetimine “Başkan” filmini niçin izletti?” diye kendime soruyorum, Başkan filminde anlatılanlar, 28 Şubat’taki koşulları, çevresindeki insanları ve kendisinin verdiği mücadeleyi anlaşılır kıldığı için olsa gerek. “Erbakan Hoca da hem marazlı muhalefetle, hem de kendi iki yüzlü maiyetiyle uğraşıp herkesi kendi ayarında idare etmek, böylece olumlu ve onurlu hedeflerine, tek başına ve stratejik manevralarla yürümek zorunda kalmıştı.” demekten de kendimi alamıyorum. Erbakan Hoca, o zaman Tansu Çiller'in genel başkanı olduğu DYP’yle koalisyon hükümetinin Başbakanıydı çünkü. 28 Şubat sürecinde Demirel’in müdahalesiyle DYP karpuz gibi ortadan ikiye ayrıldı:

Hüsamettin Cindoruk’un öncülüğünde bir grup milletvekili DYP’den ayrılıp Demokrat Türkiye Partisi'ni kurdu. Demokrat Türkiye Partisi, Mesut Yılmaz başbakanlığındaki koalisyon hükümetine katıldı. Parti 1999 genel seçimlerinde oyların sıfır nokta yüzde elli sekizini aldı ve barajı aşamayarak TBMM dışında kaldı.